Ο καθημερινός πολιτισμός του Νεοέλληνα

Συχνά γίνεται λόγος για τον Ελληνικό πολιτισμό. Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό μας είναι ο περίφημος αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. Αναμφισβήτητα είναι ένα θέμα για το οποίο έχει χυθεί πολύ μελάνι. Άλλοι αναλώνονται σε μια στείρα προγονολατρεία, ενώ άλλοι προχωρούν σε δημιουργική μελέτη της αρχαιοελληνικής μας παράδοσης, η οποία και πλούσια είναι αλλά και πραγματικά πολύτιμη. Το ζήτημα που θα μας απασχολήσει στο παρόν άρθρο είναι ο καθημερινός πολιτισμός του σύγχρονου Έλληνα. Τι εννοούμε όμως με τον όρο αυτό; Και κατά πόσο θα μπορούσαμε να είμαστε περήφανοι για τον πολιτισμό μας και τη συμπεριφορά μας; Ο όρος αυτός προσδιορίζει τη συμπεριφορά μας απέναντι στο φυσικό περιβάλλον, στα ζώα, αλλά και απέναντι στο συνάνθρωπο. Σε αυτούς τους τρεις βασικούς άξονες θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω τη συμπεριφορά ορισμένων συμπολιτών μας.

 

Ας ξεκινήσουμε με τον τρόπο που φερόμαστε στο ευρύτερο σπίτι όλων μας, το περιβάλλον. Μια βόλτα αρκεί να κάνει κανείς στα δάση που βρίσκονται γύρω από τα αστικά κέντρα της χώρας μας και θα βεβαιωθεί για το πρόβλημα της ρύπανσης, για το οποίο ευθύνονται αποκλειστικά οι πολίτες. Κατά τη διάρκεια μιας εξόρμησης στο δάσος του Αγίου Σύλα αλλά και από το βουνό που βρίσκεται πάνω από το Περιγιάλι, παρατήρησα πεταμένα σε ρεματιές οικιακές συσκευές, μηχανάκια και ποδήλατα, τα οποία ασυνείδητοι βρήκαν το μέρος να τα ξεφορτωθούν.  Όλα αυτά τη στιγμή που υπάρχει πιο οικονομικός και εύκολος τρόπος για να απομακρυνθούν ή ακόμη και να ξαναχρησιμοποιηθούν.(ανακύκλωση ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού υλικού, μάντρες κα.) Το άλλο φλέγον ζήτημα είναι η ανάπτυξη και η διάδοση της ανακύκλωσης, μια πρακτική που στη χώρα μας τώρα κάνει τα πρώτα βήματά της, τη στιγμή που στην Ευρώπη εδώ και χρόνια αποτελεί καθημερινότητα. Σε αυτό ευθύνες έχει η πολιτεία, εφόσον αυτή πρέπει να τοποθετήσει ειδικούς κάδους, αλλά και στον πολίτη, ο οποίος οφείλει να στηρίξει αυτήν την προσπάθεια. Στην πόλη μας φέτος είδαμε τους πρώτους κάδους για ανακύκλωση χαρτιού, αλλά και αυτοί είναι λίγοι και δεν υπάρχουν κάδοι για άλλα υλικά, όπως γυαλί, πλαστικό και αλουμίνιο. Ακόμα υπάρχουν πολλοί από εμάς που ρίχνουν στους ειδικούς αυτούς κάδους οτιδήποτε άλλο εκτός από τα υλικά που πρέπει να ρίξουν, δημιουργώντας πολλά προβλήματα. Τέλος πρέπει να τονίσουμε ότι σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές η χώρα μας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες είναι τελευταία όσον αφορά την ανακύκλωση.

 

Ας περάσουμε τώρα στην συμπεριφορά μας απέναντι στα ζώα. Καθημερινά ακούμε για κατοικίδια ζώα που τα εγκαταλείπουν τα αφεντικά τους στο δρόμο, γιατί απλά τα βαρέθηκαν και δεν έχουν τη διάθεση να τα φροντίζουν. Ακόμα συχνό είναι το φαινόμενο της ομαδικής εξόντωσης αδέσποτων ζώων με δηλητηριασμένες τροφές. Όλοι μας έχουμε βρεθεί μπροστά στο αποτρόπαιο θέαμα ενός άτυχου ζώου που ψυχορραγεί εξαιτίας ενός ασυνείδητου που βρήκε αυτή τη λύση για το ζήτημα των αδέσποτων ζώων. Η λύση  φυσικά δεν είναι αυτή, αλλά να δημιουργηθούν ειδικά μέρη, όπου θα μαζεύουν τα αδέσποτα, θα τα φροντίζουν και θα τα εμβολιάζουν, και στη συνέχεια θα χαρίζονται σε ζωόφιλους. Υπάρχουν τέτοια καταφύγια αλλά όχι στο βαθμό που θα έπρεπε, έτσι ώστε να λυθεί άπαξ δια παντός το πρόβλημα. Φυσικά απαραίτητη κρίνεται και η ανάλογη στήριξη του κράτους. Ακόμη πρέπει να αναφέρουμε την ύπαρξη ορισμένων λαθροκυνηγών που εξοντώνουν με τις λανθασμένες πρακτικές τους την άγρια πανίδα της χώρας μας. Αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου ορισμένα από τα άγρια ζώα να κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από τα δάση μας. Ας μην ξεχνάμε πως ο σωστός κυνηγός είναι και ο καλύτερος οικολόγος.

 

Τέλος αυτό που έμεινε να εξετάσουμε είναι η συμπεριφορά του ανθρώπου προς το συνάνθρωπο. Ας ξεκινήσουμε με το ζήτημα της συμπεριφοράς των οδηγών. Όταν οδηγούν προέκταση του χεριού τους είναι η κόρνα, την οποία χρησιμοποιούν αδικαιολόγητα τις περισσότερες φορές, όπως για παράδειγμα όταν βρίσκονται ακινητοποιημένοι στην κίνηση. Αυτό το κάνουν χωρίς να σκεφτούν τι θα καταφέρουν με αυτή τους την πράξη ή αν με αυτή τους την πράξη ενοχλούν τους υπόλοιπους. Συνάμα έχουν μονίμως ανοιχτό το παράθυρο, για να ανταλλάζουν με τους άλλους οδηγούς κοσμητικά επίθετα σπάνιας εμπνεύσεως. Δεν χάνουν την ευκαιρία να πιάνονται στα χέρια με τον οποιονδήποτε για την παραμικρή ασήμαντη αιτία. Ακόμα δεν δίνουν καμία σημασία στους δικυκλιστές αλλά ούτε και στους πεζούς παρά μόνο στις προκλητικά ντυμένες γυναίκες, στις οποίες απαγγέλουν αυτοσχέδια «ποιητικά αριστουργήματα» με ιδιαίτερα πλούσιο και ευφάνταστο λεξιλόγιο. Ακόμα όταν βρέχει μετατρέπονται σε χειριστές ταχύπλοου σκάφους καταβρέχοντας τους πάντες με λασπόνερα. Φυσικά οι δαίμονες της ασφάλτου πραγματικά γίνονται άλλοι άνθρωποι, όταν αφού θέσουν σε κίνδυνο τους άλλους ανθρώπους με τους ελιγμούς τους, τους σταματήσει η τροχαία. Στην περίπτωση αυτή αντί να παραδεχτούν το σφάλμα τους και να δεχτούν την κλήση, αρχίζουν το μελόδραμα, εφευρίσκοντας τις πιο απίθανες δικαιολογίες. Φυσικά και στις καθημερινές μας επαφές τα πράγματα δεν αλλάζουν και πολύ. Η αγένεια, η εριστικότητα και η ανυπομονησία δίνουν και παίρνουν. Στοιχεία που ορισμένοι, κατά τη γνώμη μου λανθασμένα, τα αποδίδουν στο φλογερό Μεσογειακό ταμπεραμέντο. Σε αυτό μπορεί να οφείλεται η όρεξη για ζωή και διασκέδαση, όχι όμως η αγένεια και οι κάθε λογής καυγάδες. 

 

Φυσικά θα ήταν λάθος μετά από όλα αυτά να χαρακτηρίσουμε όλους τους Έλληνες απολίτιστους, γιατί το να αποδίδεις συγκεκριμένες ιδιότητες σε σύνολά είναι ρατσιστικό. Καθώς τα σύνολα δεν είναι ομοιογενή και υπάρχει ο κίνδυνος να αδικήσεις ένα μέρος του συνόλου που δεν φταίει σε τίποτα. Για αυτό σκοπός μου είναι να στηλιτεύσω συγκεκριμένες συμπεριφορές και όχι να αποδώσω κατηγορίες σε σύνολα. Τέλος ας μην ξεχνάμε πως ο κόσμος θα γίνει καλύτερος μόνο αν προσπαθήσουμε εμείς οι ίδιοι να γίνουμε καλύτεροι. Και αυτό θα γίνει όταν καταφέρουμε να ζούμε σε αρμονία με τη φύση και τους συνανθρώπους μας.